Keuzebeïnvloeding via eigen risico werkt, maar kan beter

Sinds 2009 is het zorgverzekeraars toegestaan om het verplicht eigen risico niet bij verzekerden in rekening te brengen als deze kiezen voor een vooraf aangewezen voorkeursaanbieder. In 2009 heeft De Friesland Zorgverzekeraar dit sturingsinstrument bij wijze van experiment ingezet voor staar- en spataderbehandelingen. Een eerste evaluatie van dit experiment laat een bescheiden effect zien op het keuzegedrag van patiënten. Alleen bij spataderbehandelingen lijkt de inzet van het eigen risico tot een verschuiving van marktaandelen te hebben geleid, in het voordeel van de voorkeursaanbieders. Bij de huidige vormgeving is keuzebeïnvloeding via het eigen risico het meest geschikt voor zorgvormen waarvoor geldt dat de betreffende patiëntenpopulatie relatief weinig chronisch zieken en ouderen bevat. De effectiviteit van het gedifferentieerd eigen risico als sturingsinstrument kan worden vergroot door (i) het eigen risicobedrag generiek te verhogen, (ii) te kiezen voor een verschoven startpunt voor chronisch zieken en ouderen of (iii) bij de keuze voor een voorkeursaanbieder (een deel van) het eigen risico voor het gehele kalenderjaar kwijt te schelden.